در ایران سیاست گذاری پولی و بانکی نداریم
عملکردی در کار نیست
علی سعدوندی، اقتصاددان و استاد دانشگاه با اشاره به عملکرد بانک مرکزی در امر سیاستگذاری کلان، به صمت گفت: بانک مرکزی در ایران مشخصا سیاست پولی و بانکی ندارد؛ تابع است و در واقع کار خاصی انجام نمیدهد که بخواهیم در این باره قضاوتی داشته باشیم. وی در ادامه افزود: البته بانک مرکزی ادعا هم ندارد که چنین سیاستگذاری را دارد و در این مسیر قدم برداشته است.
رهاشدگی اقتصاد
این استاد اقتصاد با اشاره به کاهش نرخ بهره بینبانکی در یک سال اخیر، عنوان کرد: یکی از نشانههای هدایت سیاستهای پولی، هدفگذاری نرخ بهره است، اما شواهدی که در اختیارمان قرار دارد، نشانگر کاهش ۶ درصدی نرخ بهره بینبانکی از دوره آغاز بحران کرونا تا امروز است. این مسئله نشان میدهد سیاستگذاری در کار نیست و ما همه چیز را به بازار سپردهایم تا هر اتفاق ممکنی، رخ دهد. سعدوندی با انتقاد از بیعملی در زمینه سیاستگذاری پولی کشور به صمت گفت: شاید هیچ کشوری در دنیا نباشد که چنین رهاشدگی در اقتصاد را تجربه کرده باشد. اقتصاد ایران از جهتی آزمایشگاه اقتصاد آزاد است و از جهت دیگر ساختار اقتصادی کاملا بستهای داریم! سیاستگذاری پولی کاملا به بازار محول شده، اما در سیاستهای توسعه صنعتی و صدور مجوزها یکی از سختگیرانهترین قوانین را داریم.
چشمانداز چیست؟
این تحلیلگر اقتصاد با فرض ثابت بودن شرایط کنونی کشور، بیان کرد: بهاعتقاد من اگر همین شرایط فعلی پابرجا باشد، کشور از رکود سنگینی که دچارش بوده، فاصله خواهد گرفت اما مهم این است که بتوانیم ریلگذاری درستی داشته باشیم. سعدوندی با ذکر مثالی آسیبهایی را که ممکن است در قبال اعمال سیاستهای کاهش نرخ ارز ایجاد شود، برشمرد و گفت: در ۲ سال اخیر آمار تولید لوازم خانگی در کشور بهشدت افزایش یافته و فروش محصولات تولید داخل بسیار بیشتر از قبل شده است. اغلب این شرکتها ورشکسته بودند اما در ۲ سال گذشته تعداد زیادی کارگر جذب کرده و به شکوفایی نسبی رسیدهاند.
دلیل این جهش هم توقف روند رو به رشد بیماری هلندی بود که ۵۰ سال است که گریبان اقتصاد ما را گرفته است؛ با این حال باید توجه داشت که با ارز ۱۵ هزار تومانی تمام این شرکتها دوباره ورشکست خواهند شد و باز هم به خانه اول برمیگردیم؛ بنابراین نمیتوان گفت در مقابل بحران، سیاستگذاری خاصی انجام شده است.
سیاستهای ضدرونق
این اقتصاددان با انتقاد از رویکرد مسئولان اقتصادی کشور به صمت گفت: درحالحاضر که ما در آستانه خروج از بحران هستیم، سیاستهای ضدرونق بار دیگر در جریان است و نشانههای آن نیز در اظهارات مسئولان اقتصادی کشور دیده و شنیده میشود. سعدوندی با یادآوری اعمال سیاستهای ارزپاشی دولتها در آستانه انتخاباتها، تصریح کرد: ما ۷ میلیارد دلار در بانکهای کرهجنوبی داریم که بلوکه شدهاند و اکنون زمزمههای آزادسازی آن به گوش میرسد. توجه داشته باشید که این منابع ارزی را میتوان صرف ساخت ۶ هزار کیلومتر راهآهن در کشور کرد که اگر انجام شود باعث بلوغ کل سیستم حملونقل ریلی ایران خواهد شد.
درحالحاضر مشکل اصلی شبکه ریلی در حملونقل تکمیل نبودن این شبکه است و با این ۶ میلیارد دلار میتوانیم آن را تکمیل و انقلابی در این زمینه ایجاد کنیم. اما تجربه نشان داده در روزهای قبل از انتخابات دولت این منابع را به بازار تزریق خواهد کرد تا نرخ ارز را کاهش دهد؛ اقدامی ضدرونق و سرمایهسوز که در مقاطع زمانی مختلف منتهی به انتخابات دیدهایم. وی در پایان خاطرنشان کرد: با این سیاستها که نمیتوان اقتصاد را مدیریت کرد. اگر چنین رویکردی ادامه داشته باشد کشور دوباره درگیر بیماری هلندی و رکود سنگین خواهد شد.