دکتر علی سعدوندی / چه باید کرد؟
در گزارش منتشره از سوی PWC نسبت به آینده ایران بدبینانه نگاه شده است. دیدگاه دیگر این است که ایران در بهترین شرایط جمعیتی به لحاظ نسبت تکفل قرار دارد. اگر از این فرصت پنجره جمعیتی استفاده می شد چه بسا الان از ترکیه علی رغم تحریم ها جلوتر بودیم.
متاسفانه سیاست های پدرسالارانه و رانتی و فسادزا کمافی السابق ادامه یافته و امکان بهره گیری از این فرصت عظیم را فعلا نیافته ایم. اما دنیا را چه دیدید شاید روزی:
عصر بیستونهمین روز بهمنماه، سالن همایشهای نهاد ریاستجمهوری تا ساعات آغازین شب در نشستی با عنوان «تحلیل بنیادین پنج حوزه کلیدی اقتصاد ایران و جهان در سال ۱۳۹۹» به مناسبت روز ملی اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی، میزبان جمعی از کارآفرینان و فعالان اقتصادی بود. علی سعدوندی، اقتصاددان در این نشست به بررسی محیط اقتصاد کلان ایران پرداخت و با اشاره به دردهایی که اقتصاد کشور را دچار کرده، گفت: «با بررسی تاریخ اقتصاد کشور در تمام سالهای پس از انقلاب تا بهحال میبینیم که اقتصاد کشور دچار انباشت شوک شده و قدرت تخریبی این مقوله در اقتصاد بیش از هر چیز دیگر موثر است.»
شمارش معکوس برای فرارسیدن سال 1399 آغاز شده و سوالی که ذهن بسیاری از سرمایه گذاران را به خود مشغول کرده، سرنوشت ارز و طلا در سال آتی است. برای بررسی قیمت طلا در سال آتی، توجه به یک نکته ضرورت دارد. اینکه قیمت طلا متاثر از 2 مولفه است؛ نرخ ارز در داخل و قیمت جهانی انس طلا. پیش بین می شود که قیمت جهانی طلا در سال آتی صعودی باشد و حدود 10 درصد شاهد افزایش قیمت آن باشیم.
تحلیل بازار ارز نیز مولفه دیگری است که در بررسی قیمت طلا باید به آن توجه شود و بازار ارز نیز متاثر از سیاست گذاری های اقتصادی است.
اگر سیاست های بودجه ای و پولی دولت به همین نحو ادامه داشته باشد و رشد نقدینگی را همچنان در سال 1399 تجربه کنیم، این روند صعودی نقدینگی بر نرخ تورم تاثیر خواهد داشت و سال آینده نیز شاهد تورمی در سطح کنونی خواهیم بود. به همین خاطر در سال آتی نیز ارزش پول ملی تضعیف می شود و در نهایت خود را در بازار ارز نمایان خواهد کرد. به عبارت دیگر کاهش ارزش پول ملی با افزایش نرخ ارز همراه خواهد بود. هرچند که ممکن است در نیمه اول سال با کنترل های بانک مرکزی این اتفاق نیافتد.
علی سعدوندی، اقتصاددان در گفتگو با تجارتنیوز، درباره ریشههای رشد نقدینگی، با اشاره به این که رشد نقدینگی از جهات مختلف اتفاق میافتد، گفت: طی ۴۰ سال اخیر معمولا از طریق افزایش ذخایر بانک مرکزی یا از طریق افزایش درآمد نفتی به ترازنامه بانک مرکزی نقدینگی و تورم افزایش یافته است. از سال ۹۲ تا ۹۷ سود موهومی که بر سپردهها پرداخت میشد موجب افزایش نقدنیگی شد.
وی در خصوص روند کسری بودجه در سال ۹۹ معتقد است، در سال ۹۹ کسری بودجه دولت پولی خواهد شد که روند بسیار خطرناکی است. کشورهایی که دچار تورمهای بسیار بالایی شدند از همین جا آغاز شد، در نهایت دولت مجبور شد که هر روز بیشتر از دیروز از بانک مرکزی استقراض کند. حتی اگر از نظر قانونی نیز اسم آن را استقراض نگذاریم مثلا اسمش را استفاده از تنخواه بانک مرکزی بگذاریم یا به نظام بانکی فشار بیاورد و از آن طرف بانکها اضافه برداشت داشته باشند، این موارد فرع قضیه است؛ واقعیت این است که در سال ۹۹ ما به سمت پولی سازی کسری بودجه دولت می رویم
مقتلی بر اقتصاد ایران / دکتر علی سعدوندی
شرح ماوقع 4200 نشان می دهد تا چه حد در کشور کار کارشناسی جدی گرفته می شود. نشان می دهد تا چه حد بزرگان و بت های اقتصاد ایران بر شرایط اشراف دارند. نشان می دهد تا چه اندازه مسئولان تخصص و تعهد را در هم آمیخته اند. جالب تر از همه اصرار قهرمان ارزی کشور، عمو اسحاق، برای اعلام خبر!
جداي از سوال نوبخت از وزارت راه و شهرسازي، پرسيديم باتوجه به طرح پيشنهادي مرکز پژوهش ها و طرح نوبخت، دولت درصدد مقاومت دربرابر راهکارهاي مجلس است؟ و آيا طرح نوبخت ميتواند درعمل وابستگي را قطع کند؟
اما نمايندگان کنوني و کارشناساني که روزي خودشان پستي در يکي از نهادهاي دولتي داشتند يا دارند و نمي خواهند عنواني از آنها ببريم، گفتند اختصاص بودجه هاي کشور به بخش عمران راه حل قطع وابستگي به نفت نيست و اين کار صرفا براي توجيه کردن اذهان عمومي است.
علی سعدوندی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادآنلاین با اشاره به اینکه اطلاعاتی که در خصوص بازار متشکل ارزی در اختیار عموم قرار گرفته است بسیار محدود است، گفت: اما ایده تشکیل این بازار جالب است زیرا بازارهای متشکل به این دلیل تشکیل میشوند که کارایی و رقابت در آن را افزایش یابد.
وی با بیان اینکه شکاف میان خرید و فروش در بازار و یا صرافیها بسیار زیاد است و گاهی به بیش از ده درصد هم میرسد، ادامه داد: اینکه این بازار متشکل فقط در ساعات مشخصی فعالیت میکند باعث میشود تعداد مبادلات در واحد زمان بالا برود و به دنبال آن با افزایش چگالى تقاضای خرید-فروش، شکاف میان این دو تا حد نقطه پایه (یک صدم درصد) کاهش پیدا کند که به دنبال این اتفاق کارایی بازار افزایش خواهد یافت.
این استاد بانکداری افزود: با کاهش شکاف خرید-فروش اعتماد به بازار افزایش مییابد و وقتی افراد میبیند که دیگر قرار نیست ارز خود را به قیمت بسیار پایینتری از آنچه باید بخرند، بفروشند بخشی از ارزهایی را که به دلیل حفظ ارزش خریداری کرده بودند وارد بازار میکنند.
سعدوندی خاطرنشان کرد: مسئله دیگر این است که با کاهش شکاف میان خرید و فروش نوسانات در این بازار کاهش مییابد و به دنبال آن تقاضاهای سوداگرانهای که برای ارز شکل میگیرد افت کرده و ممکن است بخشی از تلاطمهای ارزی که در گذشته رخ داد دیگر پیش نیاید.
وی با تاکید بر اینکه در کشور ماشرایط خاصی بر بازار ارز حکمفرماست، گفت: در تمام دنیا بازار ۲۴ساعته و دائمی برای خرید و فروش ارز وجود دارد که هرلحظه در آن مبادلات صورت میگیرد اما در کشور ما مبادلات ارزی بویژه ارزهای کشورهای همسایه و یا ارزهای حواله به صورت محدود انجام میشود، در نتیجه ما مجبوریم که با تشکیل بازار متشکل ارزی این بازار را استاندارد کنیم.
این اقتصاددان یکی دیگر از اهداف تشکیل بازار متشکل ارزی را تعیین یک نرخ مرجع برای ارز عنوان کرد و افزود: در حال حاضر چند مرکز وجود دارند که نرخ مرجع برای خرید و فروش ارز را ارائه میکنند که مورد اعتماد افراد نیستند و اعتبار بانک مرکزی و قدرت مداخله آن در این بازارها هم بسیار محدود است.
وی با تاکید بر اینکه بانک مرکزی باید در بازار متشکل ارزی دخالت داشته باشد، گفت: البته حضور بانک مرکزی باید در این بازار از جنس بازارسازی باشد و زمانی که در این بازار عرضه کننده و یا متقاضی وجود ندارد، بانک مرکزی به خرید و فروش بپردازد.
سعدوندى افزود: اگر تنها صرافیهای بانکی اجازه فعالیت در این بازار داشته باشند، یکی از نقاط ضعف این بازار خواهد بود. سازوکار این بازار باید مانند بازار بورس باشد، به طوری که هر کسی که ارزی برای عرضه عمده دارد بتواند در این بازار وارد شود و با دریافت کد معاملهگری به فعالیت بپردازد.
این اقتصاددان در پایان با تاکید بر اینکه بازارمتشکل ارزی تنها بخشی از پازلی است که میتواند بازار ارز را سامان ببخشد، افزود: بازار مبادله آتی ارز با تسویه ریالی و بازارسازی ارز با استفاده از تکنولوژیهای نوین بخشهای دیگر این پازل هستند که در صورت شکلگیری میتوان امید داشت که بازار ارز مشکلات فعلی را تجربه نکند.
