کنترل تورم

کنترل تورم پیچیده ‌نیست

کنترل تورم پیچیده ‌نیست / دکتر علی سعدوندی

اقتصاد باید از دایره خبیث خارج شود

مهدی بیک | براساس اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس، بودجه سال99 در حالی مصوب شد که بر اساس اعلام کارشناسان این مرکز در خوش‌بینانه‌ترین حالت این بودجه از کسری 185 هزار میلیارد تومانی برخوردار خواهد بود. در روزهای پایانی اردیبهشت‌ماه بود که جلسه شورای عالی هماهنگی سران قوا با هدف بررسی و ارزیابی مشکل کسری بودجه در نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد؛ جلسه‌ای که جدای از حضور سران قوا، رییس سازمان برنامه و بودجه را نیز به عنوان میهمان ویژه همراه داشت تا گزارشی از اقدامات این سازمان در جهت تحقق قانون بودجه سال 99 ارایه کند. شنیده‌ها از این جلسه حاکی از آن است که در نهایت پیشنهاد دولت برای جبران کسری بودجه سال 99 به تصویب رسید، اینگونه که دولت مجاز است با هدف جبران کسری بودجه، 150 هزار میلیارد تومان علاوه بر مجوزهای داده شده در قانون بودجه 99 (یعنی 90 هزار میلیارد تومان)، اوراق مالی منتشر کند. این اوراق قرار است در انواع بازارهای بدهی عرضه شود، هم در قالب بازار بین بانکی و هم در بازار بدهی در بازار سرمایه. بلافاصله پس از انتشار این تصمیم بود که دامنه وسیعی از مخالفت‌ها و موافقت‌ها میان اساتید دانشگاهی و تحلیلگران اقتصادی در خصوص این تصمیم در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی شکل گرفتند که در هر کدام از آنها از زاویه‌ای خاص به این موضوع پرداخته شده بود.

Continue reading

کسری بودجه

تامین کل کسری بودجه از محل اوراق

 علی سعدوندی اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار اقتصاد24 با بیان اینکه تبدیل مطالبات سال های گذشته بانک مرکزی از دولت به اوراق تفاوتی ایجاد نخواهد کرد، عنوان می کند:« البته صحبت اینجاست که باید روند کسری بودجه دولت متحول و کل کسری بودجه دولت از محل اوراق تامین شود.»

وی با تاکید بر اینکه موضع گیری بانک مرکزی در این خصوص معقول است، افزود: اگر حتی 220 هزار میلیارد تومان حجم کل انتشار اوراق در سال 1399 باشد، نسبت بدهی به سال 96 خواهد رسید که در سال 96 نسبت بدهی کشور ما نسبت به سایر کشور ها بسیار پایین بوده است بنابراین کل کسری بودجه باید از محل اوراق تامین شود و این یعنی سیاست در این حوزه درست است.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در کنار آنکه کسری بودجه باید از محل اوراق تامین شود، باید برنامه ای برای مسیر نرخ بهره در کشور تعریف شده باشد که این برنامه در کشور وجود ندارد. به عبارتی دستگاه سیاستگذار برای تعیین نرخ سود در اقتصاد کشور ما وجود ندارد و از کارشناسان در این حوزه نظرخواهی نشده است.

Continue reading

تزریق پایه پولی

آیا تزریق پایه پولی می‌تواند حلال مشکلات باشد؟

­­­­

آیا تزریق پایه پولی می‌تواند حلال مشکلات باشد؟ / مصاحبه دکتر علی سعدوندی با اقتصاد آنلاین

مشکلات اقتصادی که امروز کشور با آن درگیر است دقیقا از چه زمان و به چه دلیلی به وجود آمده اند؟

قبل از دهه پنجاه اقتصاد ایران کمترین تورم و یکی از بالاترین نرخ های رشد اقتصادی را داشته است اما از زمانی که درآمد نفت وارد اقتصاد ایران شد،  اقتصاد دچار بیماری شد که به آن نفرین نفت می‌گوییم و ادبیات اقتصادی گسترده‌ای هم پیرامون این معضل وجود دارد که تقریبا قریب به اتفاق کشورهای دنیا از آن درس گرفتند و امروز می‌بینید تورم کشوری مثل عراق بین منفی و مثبت دو دهم تا سه دهم درصد تغییر می‌کند با اینکه عراق هم کشوری نفت‌خیز است ولی ما نتوانستیم آن تجارب را پیاده کنیم. اما زمانی که درآمد نفت وارد اقتصاد ایران شد بخشی از درآمد نفت به بانک مرکزی منتقل شد و بانک مرکزی معادل آن، اقدام به ایجاد پایه پولی کرد. از طرف دیگر دولت هم حسابی در بازار بین بانکی دارد که بانک مرکزی به این حساب دولت مرتب منابع تزریق کرده و از آن طریق باعث افزایش پایه پولی می‌شود.

Continue reading

سیاست های اقتصادی

سیاست های اقتصادی ناسازگار دولت

سیاست های اقتصادی نامتعارض دولت؛ در مصاحبه با علی سعدوندی

مقدمه

اپیدمی کرونا، اگر چه بحران های خلق الساعه ای برای اقتصاد جهان آفرید اما برای اقتصاد بحرانی ایران، صرفا مزیدی بر علت بود. به عبارت دیگر هر چند کرونا در مدت کوتاهی توانست بسیاری از کسب و کار ها را از درآمد بیاندازد، اما در اصل بحران های قبلی را عمق بخشید. برای عبور از این بحران های داخلی و کرونایی دولت به عنوان سیاست گذار، تصمیماتی را اتخاذ کرده که ارزیابی آن ها نشان از عدم یکپارچگی این سیاست هاست. به نظر می‌رسد که دولت پس از ۲ سال تحمل فشار و اجرای سیاست‌های پرانتقاد در حوزه اقتصاد، دوباره آن‌هم در میانه بحران شیوع ویروس کرونا، اعتماد به نفسش را بازیافته و اجرای سیاست هایی را برای نجات اقتصاد از آوار های داخلی و کرونایی در دستور کار قرار داده است.

Continue reading

نرخ سود سپرده

رونق دلالی به دنبال كاهش نرخ سود سپرده /يكه تازی بورس از حباب تا واقعيت

به گزارش دیوان اقتصاد,بانک ها در چند سال اخیر با ترفندهای مختلف نرخ سود سپرده های خود را بیشتر از درصدهای اعلام شده لحاظ کردند و این مساله به باور برخی کارشناسان هیچ گاه اجازه نداد نقدینگی به صورت جدی از بانک ها خارج شود.
اما اکنون وضعیت نسبت به زمان اجرای طرح تغییر کرده و باید دید چه آینده ای در انتظار نقدینگی سرگردان مردم ایران است.
در سالی که مصوبه کاهش نرخ سود سپرده های بانکی اجرا شد، وضعیت تولید در کشور بسیار بهتر از زمان حال بود و اقتصاد ایران با وجود فروش نفت، درآمد قابل قبولی داشت و نرخ تورم نیز به گونه ای بود که تولیدکنندگان می توانستند با امیدواری به سود، روی طرح های خود سرمایه گذاری کنند.
این در حالی است که در همان سال بازار سرمایه نیز ظرفیت های قابل توجهی داشت و مستعد رشد بود و می توانست ابزاری برای جذب نقدینگی خارج شده از بانک ها باشد.

Continue reading

بازار ارز

در سال 98 سیاست‌گذاری پولی فدای سیاست‌گذاری ارزی شد

سحر گلی‌زاده، اقتصاد۲۴- ایجاد ثبات در بازار ارز ، حمایت از تامین مالی واحد‌های تولیدی، شروع اقدامات ضروری برای اصلاح نظام بانکی و مقابله سیستمی با هرگونه رانت خواری از برنامه‌های بانک مرکزی در طول سال 98 بوده است.

برخی از کارشناسان معتقدند با سیاست‌های اتخاذی بانک مرکزی در دوره اخیر، نوسانات بازار ارز کنترل و این امر موجب تقویت ارزش پول ملی شد. ضمن آنکه حمایت از رونق تولید و اصلاح ساختاری نظام بانکی نیز از اولویت‌های نهاد سیاستگذار پولی در شرایط کنونی اقتصاد بوده است. در صورتی که کارشناسان متعددی معتقدند هیچ یک از این اقدامات صورت نگرفته است و بانک مرکزی در سال 98 صرفا خود را مشغول آرام کردن جو روانی با قول و قرارهای نشدنی در اقتصاد کرده است.

در همین رابطه علی سعدوندی اقتصاددان و کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد24 عنوان کرد: بانک مرکزی در ابتدا اقدامات معتبری را اعلام کرد، یعنی از زمانی که عبدالناصر همتی ریاست بانک مرکزی را بر عهده گرفت موضع گیری هایی را در پیش گرفت و این موضع گیری ها حساب شده، علمی و با برنامه بود.

وی افزود: به عنوان مثال رئیس کل بانک مرکزی گفته بود که نرخی برای ارز اعلام نمی شود و بازار، نرخ ارز را تعیین می کند. همچنین قرار بود که بازار متشکل ارزی راه اندازی شود که در آن موفق نبودند. بعد از آن هم قرار بود عملیات بازار باز بعد از عید سعید قربان راه اندازی شود که آن هم باز صورت نگرفت. عملیات بازار باز همان بازاری است که در کشورهای دیگر نرخ تورم با آن کنترل شد و همتی هم اعلام کرده بود که بانک مرکزی هم می تواند بعد از 40 سال سیاستگذاری پولی در کشور داشته باشیم.

سعدوندی اظهار کرد: در خصوص نظارت بانکی هم به نظر می رسید که بانک مرکزی به دنبال هرچه بیشتر و بهتر نظارت بر بانک ها است بر این اساس همه به اقتصاد ایران و نظام بانکی در کشور امیدوار شده بودند اما در سال 98 نه نظارتی بود و نه مراقبتی.

وی خاطرنشان کرد: همه این‌ها نکات بسیار مثبتی در وهله اول برای بانک مرکزی و بعد برای اقتصاد ایران بود که هیچ کدام سرانجام نداشت و در هیچ یک موفق نشد. به خصوص در نرخ ارز که همان سیاست 50 سال گذشته است یعنی همان سیاست تثبیت شده و دخالت کننده در نرخ ارز که امروزه در اقتصاد ما هم قابل مشاهده بود.

این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: وقتی بانک مرکزی در بازار ارز مداخله می کند دیگر نمی تواند سیاست گذاری پولی موفقی داشته باشد و در ادامه آن نمی تواند نرخ تورم را کنترل کند. توصیه این بود بانک مرکزی مانند روسیه روشی را در مواقع تحریم پیش بگیرد یعنی سیاست گذاری پولی را تقویت و سیاست گذاری ارزی را رها کنیم، اما این موضوع صورت نگرفت و مشخصا سیاست گذاری پولی فدای سیاست گذاری ارزی شد و تا امروز هم ادامه پیدا کرد که موفق هم نبوده است. اگر بانک مرکزی می خواست نرخ ارز را زیر 10 هزار تومان هم برساند موفق نشد و سیاست چند نرخی ارز هم ادامه پیدا کرده بود.

این اقتصاددان به خبرنگار اقتصاد24 گفت: بانک مرکزی از نظر ارزی و در زمینه سیاست گذاری و تعیین نرخ، یک شکست کامل را تجربه کرده است، اما در زمینه سیاست گذاری پولی هم مطرح شد که عملیات بازار باز اجرا شده است اما در عملیات بازار باز باید نرخ سود اعلام می شد که متاسفانه اعلام نشد و باید یک شورای مستقل تشکیل می‌شد که نرخ سود را محاسبه و اعلام کند که این کار هم صورت نگرفت.

وی عنوان کرد: بازار متشکل ارزی هم که قرار بود در عید قربان افتتاح شود، به دلیل آتش سوزی ساختمان افتتاح نشد و این بهانه ای بود که این طرح هم از بین رفت و به فراموشی سپرده شد. در عملیات بازار باز هم بعید است به جایی برسد چون اگر قرار بود به خوبی کار کند که باید سیاست گذاری پولی تقویت شده و سیاست گذاری ارزی متوقف می شد، که این هم انجام نشد. قرار بود نرخ ارز هم اعلام نشود ولی امروز در حال اعلام است.

سعدوندی بیان کرد: بنابراین وضعیت بانک مرکزی در سال 98 به هیچ وجه وضعیت خوبی نبوده و موفقیتی در یک سال گذشته نداشتیم.

چشم انداز بانک مرکزی در سال 99

این اقتصاددان در پیش بینی از وضعیت بانک مرکزی در سال 99 عنوان کرد: به نظر می رسد در سال آینده ما یک روند صعودی در نرخ تورم را شاهد باشیم و در نیمه دوم امسال، نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد پایه پولی هم صعودی باشد. بنابراین در هیچ بسته ای موفقیتی شکل نگرفته و این شکست سیاستی در نیمه اول و یا دوم سال آینده کامل به ظهور خواهد رسید.

قیمت گذاری دلار

قیمت گذاری دلار به وقت تهران همچنان در حسرت تصمیم گیری

قیمت گذاری دلار به وقت تهران همچنان در حسرت تصمیم گیری/ تعهدات همتی متوقف شده یا به درستی اجرا نمی‌شود/ به اسم کنترل تورم، رانت دلار ۴۲۰۰ تومانی در اختیار ابرثروتمندان قرار می‌گیرد/ دلار در چه صورت کمتر از ۱۲ هزار تومان می‌شود؟

از شهریور ماه سال ۱۳۹۶ تاکنون بازار ارز بار‌ها با نوسانات و تکانه‌های شدید مواجه شده است و اقتصاد ایران طی چند مرحله دلار بالای ۱۴ هزار تومان را هم تجربه کرده است. آخرین باری که قیمت دلار به بالای ۱۴ هزار تومان رسید، همین اواخر بهمن ماه سال جاری بود و دلالان ارزی توانستند با موج سواری بر روی جلسه اخیر FATF و ورود ایران به فهرست سیاه بر آتش قیمت دلار بدمند و نه تنها آن را به بالای ۱۴ هزار تومان برسانند بلکه در آستانه ورود به کانال ۱۶ هزار تومان هم قرار دهند.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ به هر صورت این نوسانات قیمت ارز برای اقتصاد واردات محور ایران چندان مساعد نبوده و نیست. همچنین تعیین نرخ ارز و به خصوص دلار توسط یک عده دلال نیز اصلا به صلاح اقتصاد کشور نبوده و نیست. به همین منظور از زمان روی کار آمدن عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی راهکارهای مختلفی برای مهار و ثبات قیمت دلار پیشنهاد شده است که برخی از آن ها اجرایی و برخی دیگر تاکنون سرانجامی نامشخص داشته اند. از جمله راهکارهایی که سرانجام نامشخصی داشته، می توان به راه اندازی “بازار متشکل ارزی” اشاره کرد.

Continue reading

سیاست‌گذار پولی

نقض غرض سیاست‌گذار پولی با اجرای ناقص عملیات بازار باز

حامد حیدری- سیمای بانکداری- از بین اقتصاددان‌ها کمتر کسی را مانند علی سعدوندی سراغ داریم که در سال‌های گذشته در رابطه با عملیات بازار باز مجدانه گفت‌وگو و سخنرانی کرده باشد. پیش از این نیز گفت‌وگویی با وی داشتم که در شماره 14 سیمای بانکداری منتشر شد. اکنون که صحبت از اجرایی شدن عملیات بازار باز به میان آمده، دوباره با وی به گفت‌وگو نشستیم تا بدانیم آنچه که اکنون از سوی بانک مرکزی در حال اجراست چه تطابقی با تجربه جهانی این حوزه دارد. سعدوندی، عضو سابق هیئت علمی دانشگاه استرالیایی ولونگونگ و از مدیران سابق سیتی‌بانک دبی بوده است. وی معقتد است: « به‌ نظر می‌رسد این عملیات بازار باز که در کشور ما اجرا می‌شود و به‌نوعی بومی شده، به بهانه‌ای برای استفاده بیشتر دولت از پایه پولی تبدیل می‌شود. هر چند عملیات بازار باز از پولی شدن کسری بودجه دولت جلوگیری می‌کند، اما به نظر می‌رسد در کشور ما این عملیات به ابزاری برای پولی‌سازی کسری بودجه دولت تبدیل شود.» این اقتصاددان با اشاره به ضرورت انتخاب بین سیاست‌گذاری پولی و ارزی مستقل، یادآوری می‌کند: «پیش از اجرای عملیات بازار باز، نرخ ارز باید شناور می‌شد. نه تنها این کار انجام نشده، بلکه رویکرد بانک مرکزی سیاست‌گذاری ارزی است.» سعدوندی همچنین بر تعیین صحیح نرخ هدف در بازار بین بانکی تأکید می‌کند: «برای بانک مرکزی تفاوتی ندارد که نرخ تورم در اقتصاد هشت درصد یا 80 درصد باشد. حرف بانک مرکزی یکی است و روی نرخ 18.5 درصد مانده است. این نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری پولی وجود ندارد، زیرا نرخ هدف به‌درستی تعیین نشده است.» در ادامه مشروح گفت‌وگو با این اقتصاددان شناخته شده را می‌خوانید.

Continue reading

نرخ سود

پنجاه سال است که نتوانسته ایم تورم را کنترل کنیم/ ترس بانک مرکزی از تعیین نرخ سود و نرخ تورم هدف/ بودجه انفعالی ۹۹ موجب خودتحریمی می‌شود/ تزریق ارز از دو جهت تورم زاست

علی سعدوندی کارشناس مسائل اقتصادی و استادیار بانکداری و فاینانس دانشگاه استرالیایی وولونگونگ در دبی در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در این باره گفت: اگر واقعا دارای سیاستگذاری پولی بودیم، نرخ بهره در اقتصاد در راستای مهار تورم به درستی تعیین می شد و بعد از آن عملیات بازار باز اجرا می شد تا نرخ بهره به همراه نرخ تورم کاهش یابد، آنگاه ممکن بود که در انتهای سال آینده به نرخ تورم حدود 20 درصد دست پیدا کنیم. اما با توجه به سیاست های در پیش گرفته شده توسط بانک مرکزی که با آنچه گفته می شود در تناقض می باشد به باور بنده اینکه از این پس شاهد نرخ تورم نزولی باشیم امکان پذیر نیست.

وی افزود: نکته اول این است که اگر قرار است نرخ تورم هدف قرار بگیرد نمی شود که همزمان سیاستگذاری ارزی هم پیگیری شود. مقصود این نیست که بانک مرکزی در بحران ارزی ورود نکند، ولی اینکه بانک مرکزی برای رسیدن به یک نرخ ارز خاص، سیاستگذاری ارزی انجام دهد مستلزم این است که سیاستگذاری پولی نداشته باشد. تا زمانی که بانک مرکزی سیاستگذاری پولی نداشته باشد، وضعیت همینی است که الان شاهد آن هستیم.

Continue reading

رشد نقدینگی

چه کسی مقصر رشد نقدینگی بی‌سابقه در نیم قرن اخیر است؟/ کنترل ضربتی نقدینگی به رکود منجر می‌شود

چه کسی مقصر رشد نقدینگی بی‌سابقه در نیم قرن اخیر است؟ / کنترل ضربتی نقدینگی به رکود منجر می‌شود / دکتر علی سعدوندی
سحر گلی‌زاده، اقتصاد۲۴- بر اساس اظهارات رییس کل بانک مرکزی، رشد نقدینگی از میانگین ۵۰ ساله کشور بیشتر شده و اغلب کارشناسان اقتصادی، دولت و نظام بانکی را عامل این مهم می‌دانند. رشد بی رویه نقدینگی برای اقتصاد هر کشوری مضر بوده و مسئولان اقتصادی باید در جهت کنترل نقدینگی گام بردارند. با این حال شواهد نشان می‌دهد که برنامه‌های اقتصادی کشور در کنترل نقدینگی تاکنون موفق نبوده است.
کارشناسان بر این باورند که تمام ارکان نظام اقتصادی باید برای کنترل نقدینگی تلاش و برنامه ریزی کرده و مانع اثرات منفی این پدیده بر اقتصاد شوند.

Continue reading